امور مالیاتی،حقوقی، ثبتی، اظهارنامه

در ادامه انواع  قانونی که برای کاهش مبلغ مالیات وجود دارد را بررسی می‌کنیم.

تسلیم به‌موقع اظهارنامه مالیاتی

هرساله از سوی دولت یک زمان‌بندی  مشخص می‌شود که در آن اصناف و مشاغل باید تمامی جزییات هزینه و درآمد خود را ثبت کنند تا مالیات با توجه به این هزینه و درآمد محاسبه شود.

شاید عجیب به‌نظر برسد اما ارائه به‌موقع اظهارنامه مالیاتی می‌تواند مبلغ مالیات شما را در سال‌های آتی کاهش دهد و به این شکل می‌توانید مشمول انواع تخفیف‌ها و جوایز مالیاتی شوید. برای ارائه اظهارنامه مالیاتی  مختلفی وجود دارد و اگر خودتان با مسائل مالی آشنایی ندارید و یا هنوز واحد مالی در شرکتتان وجود ندارد، می‌توانید از مشاوران مختلف در این زمینه کمک بگیرید تا اظهارنامه شما بدون مشکل باشد و فرایند ثبت و محاسبه مالیات به‌سرعت طی شود.

ثبت دقیق و کامل تمام هزینه‌ها با جزییات در اظهارنامه

یکی از مهم‌ترین نکات در زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی، ثبت تمامی جزییات و هزینه‌ها است. به این شکل احتمال اشتباه محاسباتی کاهش پیدا می‌کند و از طرفی اداره مالیات و ممیزان مالیاتی اظهارات شما را راحت‌تر می‌پذیرند و احتمال به‌وجود آمدن مشکل در فرایند محاسبات مالیاتی شما کاهش می‌یابد.

همچنین بهتر است که ریزهزینه‌ها و مبلغ مالیات سال قبل را نیز در اظهارنامه ذکر کنید.

پرداخت به موقع  مالیات؛ شاه‌کلید برای کاهش مالیات

پس از ارائه اظهارنامه نوبت به پرداخت مالیات می‌رسد. پرداخت مالیات به‌موقع و در موعد مقرر مزایای مختلفی دارد، از تخفیف و جایزه خوش‌حسابی تا معافیت مالیات و مالیات نرخ صفر همه از مزایای پرداخت به‌موقع مالیات هستند.

برای مثال اگر ۳ سال متوالی مالیات خود را بدون هیچ اعتراضی در موعد مشخص پرداخت کنید، ۵ درصد از کل مبلغ مالیات سه‌ساله به شما تخفیف مالیاتی داده می‌شود و این مبلغ از مبلغ بدهی مالیاتی شما کسر می‌شود.

همچنین اگر مالیات خود را زودتر از موعد پرداخت کنید نیز مشمول تخفیف روی مالیات می‌شوید.

خوش‌حسابی و دیگر هیچ

همانطور که گفتیم جایزه خوش‌حسابی، که از اسم آن مشخص است، به اصناف و افرادی تعلق می‌گیرد که مالیات خود را بدون هیچ مشکلی سر موعد مقرر پرداخت می‌کنند. این جایزه به‌صورت کسر مالیات است یا به شما برمی‌گردد که در هر دو صورت، به این معنا است که مبلغ کمتری را برای مالیات پرداخت خواهید کرد.

هرگاه که صحبت از مجازات باشد، در گام اول باید مجرم را تعریف کرد تا بتوان او را به سزای اعمالش رساند. از نقطه نظر قانونی، هر موسسه، شرکت، بانک، وزارتخانه یا هر نوع بنگاه اقتصادی دولتی، خصوصی یا نیمه‌دولتی که به‌صورت عمدی از پرداخت مالیات تعیین شده و مقرر فرار کند، مجرم شناخته می‌شود و باید مجازات شود. مجازت یا همان جرم فرار مالیاتی از 3 ماه تا یک سال حبس تعریزی خواهد بود. در نتیجه اگر فرد در ابتدای ارتکاب به جرم مالیاتی باشد یا اینکه خودش به میل خود فرار مالیاتی را اعلام کند و به دست خود اقدام به اصلاح اسناد و مدارک نماید، تعقیب کیفری نخواهد داشت. در عین حال اگر بعد کشف جرم به دست ماموران مالیات جرم فرار مالیاتی وی ثابت شود، از 3 تا 12 ماه حبس تعریزی خواهد داشت. در نظر داشته باشید در صورتی که فرد بعد صدور حکم قانونی به ماموران امور مالیاتی کمک کند تا تمامی مدارک را اصلاح نماید و به جرم خود اقرار نماید، در حکم او تخفیف داده خواهد شد. 

حال سؤال اینجاست که جرم فرار مالیاتی بر چه اساسی تعیین می‌شود؟ همان طور که گفتیم، حبس بین 3 تا 12 ماه متغیر خواهد بود. جرم فرار مالیاتی با توجه به نوع شغل و همچنین میزان فرار مالیاتی بر اساس قاضی تعیین می‌شود. اگر فرد در ابتدای فرار مالیاتی باشد و در همان ابتدا از کار خود پشیمان شده باشد و اعلام کند، هیچگونه تعقیب قانونی شامل حالش نمی‌شود. هرچه میزان ریالی فرار مالیاتی و نوع سندسازی آن بیشتر باشد، میزان حبس نیز بیشتر خواهد بود. همچنین فصول مالیاتی که فرد اقدام به فرار مالیاتی کرده باشد را نیز در تعیین حکم در نظر می‌گیرند. پس می‌توان گفت که هرچه زودتر دست از فرار مالیاتی بکشید و اقرار کنید، به نفتان خواهند بود. 

عواقب فرار مالیاتی در ایران

عواقب فرار مالیاتی برای همه یکسان نیست. انواع فرار مالیاتی در ایران با هم تفاوت دارند. هر فرد یا شرکت، مجازت متفاوتی بر اساس انواع فرار مالیاتی که انجام داده است خواهد داشت. اگر اشخاص حقیقی عادی که مجاز به پرداخت انواع مالیات هستند، آن را پرداخت نکنند، مشمول حبس بین 6 تا 24 ماه خواهند بود. همچنین علاوه بر حبس، بر اساس قانون مالیات، فرد موظف به پرداخت جزای نقدی نیز خواهد بود. جالب است بدانید حتی امکان اعلام حکم شلاق از 34 تا 74 ضبه نیز وجود خواهد داشت. چنین اشخاص از حقوق اجتماعی از 6 ماه تا 5 سال محروم خواهند بود تا دیگر از سامانه فرار مالیاتی استفاده نکنند. همچنین در نهایت بعد تمام این جرایم، فرد باید اصل مالیاتی که پرداخت نکرده را به همراه جریمه آن پرداخت نماید. 

حال اگر یک شرکت یا موسسه مرتکب جرم فرار مالیاتی شود، از یک یا چند فعالیت شغلی به مدت 6 تا 24 ماه محروم خواهند شد. همچنین چنین شرکت یا موسسه‌ای نمی‌تواند اسناد تجاری از جمله چک، سفته یا امثال آن را تا مدت مشخص صادر کند. این در شرایطی است که فرد خاصی مرتکب جرم فرار مالیاتی در شرکت نشده باشد. در صورتی که فرد خاصی از کارمندان تا مدیرعامل در دستکاری مدارک دست داشته باشند، عواقب فرار مالیاتی برای آن‌ها جداگانه خواهد بود. 

در صورتی که یکی از حسابداران، حسابرسان یا مدیران بانک‌ها، موسسات یا شرکت‌ها از این جرم اطلاع داشته و آن را گزارش نکرده‌اند، محکوم به 6 تا 24 ماه حبس خواهند شد. البته باید این موضوع ثابت شود که آن‌ها از این موضوع اطلاع داشته‌اند و آن را گزارش نکرده‌اند. همچنین بر اساس انواع فرار مالیاتی که از آن‌ها اطلاع داشتند، فرد به شلاق یا پرداخت جریمه نقدی نیز دچار خواهد شد. 

انواع ماليات در ايران، مي تواند کمي گيج کننده باشد. بيشتر افراد بعد از شنيدن کلمه ماليات، اولين چيزي که به ذهنشان خطور مي کند، 9 درصد ماليات بر ارزش افزوده مي باشد که بر روي بسياري از کالاها و اقلام مصرفي نوشته شده اند. اما داستان زماني پيچيده مي شود که متوجه شويد 9 درصد ماليات بر ارزش افزوده، تنها 1 نوع از انواع ماليات ها در ايران مي باشد!

در کشور ايران، ماليات بر روي موارد مختلفي اعمال شده است که اگر از آنها اطلاع نداشته باشيد، ممکن است در آينده هزينه هاي سنگيني را به همراه جريمه براي شما به دنبال داشته باشند. در ايران دو دسته بندي کلي براي ماليات در نظر گرفته مي شود:

• ماليات مستقيم
• ماليات غيرمستقيم

هر کدام از اين نوع ماليات ها، مدل هاي مختلف مالياتي را در زيرمجموعه خود دارند که در ادامه به صورت کامل شرح خواهيم داد.

ماليات مستقيم

ماليات مستقيم، نوعي از ماليات است که مستقيماً از درآمد يا دارايي‌هاي اشخاص يا شرکت‌ها دريافت مي‌شود. اين نوع ماليات به طور مستقيم از مالکان دارايي‌ها و درآمدها کسر مي‌شود و مسئوليت پرداخت آن به عهده خود اشخاص يا شرکت‌ها است. اين نوع ماليات معمولاً به صورت مستقيم از درآمدهاي حاصل از حقوق و دستمزد، سود شرکت‌ها، درآمد حاصل از معاملات املاک و مستغلات، ورودي‌هاي ارزش افزوده، ارث و… کسر مي‌شود.

ماليات غير مستقيم

از ديگر انواع ماليات در ايران مي توان به ماليات هاي غيرمستقيم اشاره کرد که خود در 3 دسته بندي کلي طبقه بندي مي شوند:

ماليات بر واردات و صادرات يا حقوق عوارض گمرکي

ماليات واردات و صادرات که به نام ماليات گمرکي نيز شناخته مي‌شود، ماليات هر کشور بر صادرات و واردات انواع کالاهاي متفاوت است. اين ماليات بر اساس سياست‌هاي کلان بازرگاني هر کشور و شرايط اقتصادي آن تعيين مي‌شود و فارغ از اين که يکي از روش‌هاي درآمدزايي براي کشور هستند، به جهت حمايت از توليد و صنايع داخلي نيز به کار گرفته مي‌شوند. اين ماليات به طور معمول با توجه به قيمت و ويژگي‌هاي کالا تعيين و دريافت مي‌شود.

ماليات بر مصرف

دولت معمولاً براي خريد برخي از کالاها ماليات تعيين مي‌کند و اشخاصي که اين کالاها را به طور زياد خريداري مي‌کنند، بايد مبلغ ماليات بيشتري هم پرداخت نمايند. برخي از کالاها مانند بنزين و سيگار معمولاً ماليات غير مستقيم دارند. کالا و خدمات مختلفي ممکن است داراي ماليات غيرمستقيم مصرف باشند، اما معمولا مي توانيد ليست زير را در ميان اين محصولات يافت کنيد:

• خريد و فروش الکل طبي و صنعتي
• خريد و فروش سيگار
• خريد و فروش اتومبيل
• خريد و فروش خاويار
• خريد و فروش نوارهاي ضبط صوت و تصوير
• لوازم الکترونيکي و خانگي
• خدمات رستوران‌ها و کافه‌ها
• خدمات تفريحي و مسافرتي
• لوازم پوشاک و آرايشي بهداشتي
• خدمات تلفن همراه و اينترنت

الف: نرخ عمومي (استاندارد): نرخي که  اصولا بيشتر کالا و خدمات در ايران بر مبناي 9? (نه درصد) محاسبه مي شود که مستند بر ماده 7 قانون ارزش افزوده دائمي مي باشد.

ب: نرخ خاص : نرخ هايي که در برخي از کالا ها يا خدمات، واردات به دليل استراتژي هاي خاص ممکن است کمتر يا بيشتر از نرخ استاندارد باشد، که مثال هايي از آن در ماده 21 قانون ارزش افزوده دائمي آورده شده است.

مثلا يکسري کالاهاي آسيب رسان ، لوکس بالا تر و يکسري کالاهاي ضروري مثل خوراک اصلي ، دارو ، واکسن و… پايين تر از نرخ استاندارد مي باشد.

چه اشخاصي مشمول قانون ارزش افزوده مي شوند؟

يکي از مهم ترين مواردي که يک کسب کار بايد بداند اين هست که اساسا مشمول دريافت يا پرداخت ارزش افزوده مي‌شود يا خير که با دانستن آن بتواند تکاليف قانوني خود را انجام دهد.

براي دانستن اين امر بايد بررسي نماييد که آيا شما جز يکي اين 8 فراخواني که از طرف سازمان امور مالياتي بيان شده هستيد ياخير؟ در صورتي که جزء يکي از آن فراخوانها بوديد مشمول ماليات بر ارزش افزوده مي شويد.

فراخوان هاي ارزش افزوده چيست؟

فراخوان ها را به تفکيک هرمرحله در ذيل بيان ميکنيم:

فراخوان اول ثبت نام در نظام ماليات بر ارزش افزوده

 كليه اشخاص حقيقي و حقوقي واجد حداقل يكي از شرايط زير اعلام مي‌گردند:

1- كليه وارد كنندگان؛

2- كليه صادر كنندگان؛

3- كليه فعالان اقتصادي كه مجموع فروش كالاها و ارائه خدمات آنها در سال 1386 سه ميليارد ريال يا بيشتر بوده است؛

4- كليه فعالان اقتصادي كه مجموع فروش كالاها و ارائه خدمات آنها در پنج ماهه آغازين سال 1387، يك ميليارد و دويست پنجاه ميليون ريال يا بيشتر بوده است.

تبصره: آن دسته از فعالان اقتصادي كه صرفاً به عرضه كالاها و خدمات معاف از اين نظام مالياتي (بر اساس مفاده ماده 12 قانون) اشتغال دارند، از ثبت نام در اين مرحله معاف مي‌باشند، بديهي است فعالاني كه به عرضه توأم كالاهاي مشمول و معاف اشتغال داشته و حداقل يكي از شرايط فوق را دارند مشمول اين تبصره نبوده و موظف به ثبت نام در اين مرحله مي‌باشند.

فراخوان دوم ثبت نام در نظام ماليات بر ارزش افزوده

 كليه اشخاص اعم از حقيقي و حقوقي، صرفنظر از ميزان فعاليت، كه مشمول مرحله اول ثبت نام در نظام ماليات بر ارزش افزوده نگرديده بوده‌اند، شاغل به فعاليت در هر يك از موضوعات مندرج در بند (الف) ماده (96) قانون ماليات‌هاي مستقيم (بجز فعاليت‌هاي معاف موضوع ماده 12 قانون ماليات بر ارزش افزوده) به شرح زير، مشمول مرحله دوم ثبت نام و اجراي اين نظام مالياتي مي‌باشند:

1- كارخانه‌ها و واحدهاي توليدي كه براي آنها جواز تأسيس و پروانه‌ي بهره‌برداري از وزارتخانه‌ي ذيربط صادر شده يا مي‌شود؛

2- بهره‌برداران معادن؛

3-ارائه دهندگان خدمات حسابرسي، حسابداري و دفترداري و همچنين خدمات مالي؛

4- حسابداران رسمي شاغل و موسسات حسابرسي عضو جامعه حسابداران رسمي ايران؛

5- ارائه دهندگان خدمات مديريتي و مشاوره‌اي؛

6- ارائه دهندگان انواع خدمات انفورماتيك، رايانه‌اي اعم از سخت افزاري، نرم افزاري و طراحي سيستم؛

7- متل‌ها و هتل‌هاي سه ستاره و بالاتر؛

8- بنكداران، عمده فروش‌ها، فروشگاه‌هاي بزرگ، واسطه‌هاي مالي، نمايندگان توزيع كالاهاي داخلي و وارداتي و صاحبان انبارها؛

9- نمايندگان موسسه‌هاي تجاري و صنعتي، اعم از داخلي و خارجي؛

10- مؤسسات حمل و نقل موتوري و باربري داراي مجوز از مراجع ذيربط، زميني، دريايي و هوايي باربري (به استثناء واحدهايي كه صرفاً به امر حمل و نقل مسافر اشتغال دارند)؛

11- مؤسسات مهندسي و مهندسي مشاور؛

12- مؤسسات تبليغاتي و بازاريابي.